Zaczynając swoją przygodę z muzyką warto znać instytucje, które nie tylko edukują i promują muzyków, ale również wspierają w ochronie ich praw. Dziś przedstawiamy Wam organizacje, do których warto przynależeć i które zostały stworzone z myślą o artystach.
ZAIKS
ZAIKS (Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych) jest nie tylko najstarszą (działa od 1918 roku), ale również największą w naszym kraju organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Jej założycielami byli m.in. Jan Brzechwa, Julian Tuwim czy Antoni Słonimski. Powstała, aby wspierać twórców z przeróżnych dziedzin sztuki w pozyskiwaniu wynagrodzeniu za wykorzystywanie ich utworów. Z pomocy ZAIKS-u mogą skorzystać także podmioty, które chcą uzyskać licencję na korzystanie z twórczości danego artysty.
Przystąpienie do ZAIKS-u ma jeszcze kilka innych zalet. Członkowie organizacji mogą ubiegać się o stypendium z Funduszu Popierania Twórczości, korzystać z Domów Pracy Twórczej, które mieszczą się m.in. w Zakopanem, Sopocie czy Ustce, a także otrzymywać dostęp do magazynów informacyjnych, które wydaje stowarzyszenie.
Składka członkowska w ZAIKS-ie wynosi 10 zł miesięcznie. Oprócz tego każdy, kto dołączył do organizacji musi przygotować się na comiesięczną opłatę w wysokości 5 zł na fundusz pośmiertny, a także kwotę min. 150 zł, którą płaci się raz do roku i przeznaczona jest na fundusz społeczny.
Oficjalna strona ZAIKS-u https://zaiks.org.pl/
ZPAV
Powstały w 1991 roku Związek Producentów Audio Video (w skrócie ZPAV) reprezentuje interesy legalnych producentów muzyki i walczy z problemem piractwa fonograficznego. Jest także pomysłodawcą OLIS-u, czyli rankingu najchętniej kupowanych płyt w Polsce. Artystom, którzy biją rekordy w liczbie sprzedanych albumów ZPAV przyznaje złote, platynowe i diamentowe płyty. Związek jest także organizatorem jednej z najważniejszych nagród muzycznych w Polsce, czyli Fryderyków.
Członkowie ZPAV-u mogą głosować w plebiscytach, za którymi stoi organizacja. Oprócz tego mają możliwość działania w Polskiej Fundacji Muzycznej, która pomaga ludziom z branży muzycznej znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Informacje o tym, jak zostać członkiem ZPAV znajdziecie pod tym linkiem.
Oficjalna strona ZPAV-u http://www.zpav.pl/.
STOART
STOART według definicji “zajmuje się zbiorowym zarządzaniem i ochroną praw do artystycznych wykonań utworów muzycznych oraz poborem, podziałem i wypłatą wynagrodzeń dla artystów na następujących polach eksploatacji: utrwalania, zwielokrotniania, wprowadzania do obrotu, najmu oraz użyczania, publicznego odtwarzania, nadawania, reemitowania, publicznego udostępniania artystycznego wykonywania czy wyświetlania”. Twórcy, którzy dołączyli do organizacji mogą liczyć na wpis do International Performance Database (IPD) – międzynarodowej bazy danych. STOART współpracuje z zagranicznymi instytucjami takimi jak AEPO – ARTIS (Association of European Performers Organizations) oraz SCAPR (Societies Council for the Administration of Performers Rights). Dzięki temu członkowie STOART’u mają lepszą ochronę własnej twórczości na terenie innych państw.
Kilka lat temu uruchomiono platformę eWykonawca, która pozwala twórcy sprawdzić wynagrodzenie, które jest mu naliczane przez STOART. Stowarzyszenie zapewnia także bezpłatne konsultacje prawne, udziela wsparcie finansowe członkom, którzy są w trudnej sytuacji życiowej.
Oficjalna strona STOART-u https://stoart.org.pl/.
SAWP
Celem powstałego na początku lat 90. Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno – Muzycznych jest to, aby wykonawcy zrzeszeni w organizacji otrzymywali należne im wynagrodzenie, jeśli ich twórczość jest wykorzystywana. Obecnie stowarzyszenie pomaga chronić prawa ponad 3,5 tysiąca polskich artystów. SAWP, podobnie jak STOART, należy do zagranicznych instytucji takich jak AEPO-ARTIS oraz SCAPR.
Każda osoba należąca do SAWP musi wpłacić jednorazową opłatę wpisową w wysokości 30 zł, a raz w roku przelać na konto stowarzyszenia składkę w wysokości 24 zł. Są to niewielkie kwoty w porównaniu do tego, co daje nam członkostwo w organizacji. Artysta, który przystępuje do SAWP-u, oprócz pełnej ochrony prawnej swojej twórczości ma możliwość m.in. sprawdzenia wysokości naliczonych tantiem czy skorzystania z pomocy pracowników instytucji w przypadku np. zgłaszania utworów.
Oficjalna strona SAWP-u https://www.sawp.pl/
Powyższe przykłady organizacji zbiorowego zarządzania w branży muzycznej pokazują, że w naszym kraju istnieją instytucje, które realnie wspierają polskich twórców i – co najważniejsze – skutecznie chronią ich praw na różnych polach eksploatacji. Dlatego ze swojej strony zachęcamy twórców do przystępowania do tych organizacji i korzystania z możliwości jakie dają.
